میان دو پرواز  بر سکوهای خواب و رفتن و پریدن تا رسیدن به مجمع الجزایر رویاهای توماس ترانسترومر، برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات امسال.

شاعری که آمیزه ی سنت و تجدد را بر بوم بی جان زندگی روزانه در هم آمیخته تا بینش شاعرانه ی ما را گسترش و ژرفش دهد. پس، از این رو او یک شاعر همیشه معاصر می ماند...

یان کاپلینسکی

توماس ترانسترومر (Tomas Tranströmer ) زاده ی 1931 سوئد (اکنون 80 ساله) نسب به پدری روزنامه نگار و مادری آموزگار می برد.  ناتوان از سخن گفتن ناشی از سکته، اختیار حرکت یک دستش را هم از دست داده است. البته او با تکیه بر تیمار و مهربانی همسرش مونیکا به زندگان لبخند می زند. او شادمان است که جایزه نوبل را به نه به شخص او که به ایزدبانوی شعر داده اند.  شاعر قرار است هنگام دریافت جایزه ادبی نوبل، درونیات خود را با زبان موسیقی، نواختن پیانو بیان دارد...

توماس ترانسترومر پانزده مجموعه شعر دارد که به 60 زبان دنیا ( و پارسی) برگردانده شده اند. "مجمع الجزایر رویا" او روادید ایرانی گرفته است. کمیته نوبل اعلام کرده: "توماس ترانسترومر شاعر سوئدی با خلق تصاویری نیمه‌شفاف و متراکم، دستیابی تازه‌ای به واقعیت را به ما هدیه کرده است."

شعر او که به آسانی قابل ترجمه است، تصاویری از زمستان های طولانی سوئد، ضرباهنگ های فصول و زیبایی ملموس و آتمسفریک طبیعت را باز آفریده است.او نخست وامدار هایکوهای ژاپنی ماند و سپس از چشمه های زلال اندوه انسان معاصر سیراب شد...

چونان حلقه های در هم فرو رفته ی تنه ی درختی

چهره های رفته ی سالیانم را با خود حمل می کنم

حالیا که

آینه فقط آخرین صورتم را می نمایاند...

پيتر انگلوند، فرنشین آكادمي نوبل، درباره‌ي انتخاب ترانسترومر گفت: فكر مي‌كنم ما پس از شکیبایی بسیار و نه به شتاب با شتاب تصميم خود را گرفتیم. او در بازآفرینی شاعرانه اش، پرسش های بسیاری درباره‌ي مرگ، تاريخ، خاطره و طبيعت را مطرح کرده است.

البته از یاد نبریم که او دانش آموخته ی ادبیات، تاریخ، ادیان و روان شناسی از دانشگاه استکهلم است...

به نوشته‌ي روزنامه‌ي اينديپندنت،در دهه‌ي 1950 وي دوستي نزديكي با «رابرت بلاي» پيدا كرد که توانست ترجمه‌ي بسياري از آثار او را به زبان انگليسي برگرداند. مجموعه‌هايي نظير «زورق اندوه» (2010)، «معماي بزرگ» (2006) و «بهشت نا تمام (2001) از مجموعه اشعار ترانسترومر در دهه‌ي اخير به زبان انگليسي ترجمه و منتشر شده‌اند. مجموعه شعري تازه با عنوان «مجموعه اشعار نو» نيز امسال با ترجمه «روبين فولتون» به زبان انگليسي از سوي نشر «بلوداكس بوكس» روانه‌ي بازار شده است.

 

پس از یک مرگ

برگردان انگلیسی: رابرت بلای

برگردان پارسی: هاشم حسینی

 

یک بار تکانه ای آن چنان سهمناک رخداد که

پشت سر، دم دراز درخشان ستاره دنباله داری را جا نهاد.

این گونه است که ما را نگاه می دارد در اندرون.

 تصاویر تلویزیون را برفکی می سازد.

و بر سیم های تلفن چونان قطره هایی سرد خانه می گزیند.

در آفتاب زمستانی کسی می تواند به اسکی برود و بگذرد از میان بوته ها

آن جا که اندک برگ هایی آویزانند هنوز

به سان ورقه های پاره ی راهنمای تلفنی قدیمی

نام هایی بلعیده شده ی زمهریر

 

زیباست هم چنان آن گاه که می شنویم قلبی می تپد

اما اغلب سایه ها واقعی تر از بدن هایند.

سامورایی، ناچیز به نظر می آید

کنار زره اش سرشار از فلس های سیاه اژدها.