پرسه های اندیشه

از تابستان خوانده ها/۱۲۹ ☆زهر بادا شیر مادر بر کسی♡ کو زبان مادری گم کرده است/ لایق شیر علی، شاعر پارسی سرای تاجیک(۱۹۳۸ تاجیکستان- ۲۰۱۸ ایالات متحده ی آمریکا☆ 👇"...آن چه را که در این دفتر می خوانید، گرد آمده ای از یازده نقد تحلیلی و واکاوانه ای است که بر یازده دفتر از شاعران، نویسندگان، پژوهشگران؛ و یک مورد هم تصحیح یک دیوان و بررسی یک رمان در یک درازای زمانی نگاشته ام که به ترتیب زمان نگارش در این کتاب آمده اند..." نادره بدیعی، ص. ۷ 👇 سنجشی دیگر: بررسی آثاری از نویسندگان ایران و تاجیکستان/نادره بدیعی (۱۳۲۹). - تهران: نشر آرون، ۱۳۹۸ بدون نمایه ی جامع موضوعی/مکان/ اشخاص و مطبوعات بها: ۳۸۰۰۰ تومان دارای کلیشه هایی از دستینه ها و پیشکش نوشت ها و یک سروده ی پدیدآورنده فرهنگ بانوی نستوه: نادره بدیعی (۱۳۲۹)کارنامه ی درخشانی از کارهای پژوهشی، نقد و بررسی، پارسی برگردان، دل سروده ها و سفرنامه نویسی دارد. نخستین اثر او با عنوان" تاریخچه ای بر ادبیات آهنگین ایران/ تهران: انتشارات روشنفکر، ۱۳۵۴" نشان از درخششی پایدار می داد. کتاب "سنجش دیگر..." در برگیرنده ی موضوعات متنوعی از جمله: - در‌ شعر زیستن، با شعر ماندن( بررسی کتاب "گلچینی از اشعار استاد لایق شیر علی")؛ - معرفی کتاب " تاجیکستان، بهای آزادی" نوشته ی دکتر شادمان یوسف؛ - نقد "برگزیده اشعار عسکر حکیم" تاجیکی - نقد کتاب "فرهنگ نامه ی زنان پارسی گو"/ نجف علی مهاجر - نقد و بررسی مجموعه داستان "باغ شفتالو"/ شاه منصور شاه میرزا نوشتار خانم بدیعی پالوده و پربار، از واژگان سره ی پارسی سرشار است. نمونه ها: روزگاران سرخ، ۱۶؛ ...سرزمین ورارودان که خاستگاه شعر پارسی است، ۱۹؛ ...آمیختار واژه های پارسی با واژه های بیگانه، ۴۶ اما این کار ارزشمند دارای کاستی های جدی و افزوده های بی جاست. عنوان کتاب انتظارات زیادی را برمی انگیزاند و خواننده را ناکام جا می گذارد. از آن جا که خود را وامدار خامه ی خوشنویس استاد نادره ی بدیعی می دانم؛ با امید در باز نگری، ویرایش همه جانبه و رفع کاستی های این کتاب، چند نکته را معروض می دارم: ۱. ضرورت ویرایش همه جانبه ی کتاب و نشانه گذاری جملات؛ نمونه ای، یک از هزاران: "... به راستی در لذتی را که خانم نیکی کریمی به آن اشاره کرده بودند چنان سهیم شدم که این احساس مرا واداشت تا به تحلیل و بررسی کتاب 'نزدیکی' بپردازم." ص. ۹ و مزید بر علت، حضور بی ربط کتاب حنیف قریشی پاکستانی بریتانیایی در کنار آثار ایرانی تاجیکی شگفتی زاست! کاستی های نشانه گذاری را هم در جملات نمونه ی بالا می بینید. ۲. خانم بدیعی دوران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را یک سره سیاه و خفقان بار می داند و از کتاب سوزان کمونیست ها نام می برد(بی آن که به بلیه ی نابودسازی کتاب و انسان توسط فاشیست های هیتلری اشاره ای داشته باشد). به باور من، هر پژوهشگر، منتقد و نویسنده که نگاهی سوگیرانه به دگراندیشان رو در روی باورهای خود داشته باشد و دور از انصاف تاریخگرایانه واقع بینانه، به ارزیابی مصادره به مطلوب بنشیند، بی شک خود را محروم از کشف حقیقت راهگشا خواهد کرد. آری، بگذار تاریخ خود سخن بگوید(سیسرون). آموزه ی حکیم توس را از یاد نبریم: همه مردمی باید آیین تو♡همه رادی و راستی دین تو نادیده گرفتن دستاوردهای پژوهشی آکادمیسین های شوروی در ارائه ی نسخه های منقح ادبی سرزمینمان، همانند عناد کور یک مارکسیست/"توده ای" / روشنفکر ضد سلطنت در نفی خدمات ژرف و گسترده ی بانوی دانشمند فرح دیبا است. فراموش نکنیم که هنوز هم شاهنامه ی چاپ مسکو از اعتبار و اهمیت برخوردار بوده و مرجع نسخه های بعدی مانند شاهنامه به سعی دکتر حمیدیان گردیده است. ۳. نبود نمایه که از ضروریات بدیهی هر کار سخن سنجی پژوهشی است از اعتبار کوشش ستودنی خانم بدیعی کاسته است. ۴. خواننده ی کنجکاوِ جویای آشنایی تازه و تمام با ادبیات تاجیکی - این پاره ی مکمل پازل فرهنگی ایران زمین، انتظار داشته که در یک جستار بی طرفانه و یا دست کم پیشگفتار/ مقدمه، با تاریخ تحلیلی ادبیات تاجیکستان آشنا شود و نقش ابوالقاسم لاهوتی(۱۸۸۷- ۱۹۵۷) را که تاجیکان فرهیخته او را پیش از نیما یوشیج آورنده ی"شعر نو" و از بنیانگذاران ادبیات نوین تاجیکی می دانند، مورد ارزیابی قرار دهید. تاریخ ادبیات تاجیکستان، سه تن را پایه های محکم و خاستگاه تحولات پسین آن سامان می داند: لاهوتی، صدرالدین عینی(۱۸۷۸-۱۹۵۴) و میرزا تورسون زاده(۱۹۱۱-۱۹۷۷). ناگفته ها در این راستا بسیار است، امید آنکه شاهد شکوفایی دیرپای پدیدآورنده "سنجشی دیگر" باشیم. ●•■▪ شماره ی تلفن ناشر: ۵۱- ۶۶۹۶۲۸۵۰ - ۰۲۱ نشر آرون 🌹 هاشم حسینی کرج، ۵ شنبه، ۹۰مین روز تابستان، ۲۸م شهریور ۱۳۹۸ 19th September, 2019