از خوانده ها.../ بهار 95

یادداشت پنجم/چهاردهم فروردین 95

 انسان بی خوانش را تا چه میزان کامل می دانیم و قابل اعتماد؟

...

آشنایی با کتاب  "ما ایرانیان: زمینه کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی/ مقصود فراستخواه .- تهران نشر نی، 1394"

دارای نمایه و نمودار

شخصیت واقعی ایرانی کدام است:  فتح پذیر یا انقیادناپذیر؟ اهل تسامح و تساهل؟ دورو یا پیگیر حقیقت؟ صلح طلب و خوشباش و یا ویرانگر بی نگرش به پی آیند رفتار خود؟  

به راستی فرهنگ و جهان بینی ایرانی را چه عناصر و سازندهایی تشکیل می دهند؟و...؟

با توجه به آیینگی مطبوعات، ادبیات کلاسیک و معاصر ایران، سفرنامه های ایرانگردان گذشته و حال، خاطرات دیپلمات های خارجی و به ویژه خاطرات دولتمردان روزگاران پهلوی و سه دهه ی گذشته، جاسوسان / خفیه نویسان و شماری از سفیران ساکن تهران و کنسولگری های استان ها، در یک و نیم سده ی گذشته، عکس ها و فیلم های به جامانده و  دیگر داده های پراکنده، به برش های ناپیدایی از اخلاق و رفتار خود پی می بریم.

پیشتر ، حضرت حافظ نسخه ی شفای روان ایرانی را  صادر کرده است:

آسایش دو گیتی، تفسیر این دو حرف است:

با دوستان مروت، 

 با دشمنان مدارا...

آن چنان که حکیم توس، فردوسی، در "شاهنامه" / "حماسه ی داد"، این شاهکار  نامیرای بشریت، راستای رفتار آرمانی ایرانی را نشان داده و در یک بیت کوتاه و گویا فرموده:

همه مردمی باید آیین تو

همه رادی و راستی دین تو

 نمونه ی یک قضاوت غیر ایرانی(برگرفته از کتاب خلقیات ما ایرانیان خواندنی است" : ایرانی مجاز نیست از چیزی که عملش قبیح و غیر مجاز باشد سخن براند و در نظر آن ها هیچ چیز شرم انگیزتر از دروغ گفتن نیست . از دروغ گذشته، قرض کردن هم در نزد آنها به غایت زشت و مکروه است و برای این زشتی، علتی که بیان می کند این است که می گویند آدم مقروض گاهی مجبور می شود دروغ بگوید" / هرودت، نخستین تاریخنگار یونانی زبان، 24 قرن پیش

کتاب "ما ایرانیان: زمینه کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی" ، بر آن است که به انگاره و گزاره های مرتبط با رفتارشناسی ایرانیان بپردازد. پژوهشگر نواندیش، با نگاهی تازه، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بپردازد. در فصل دوم با عنوان مدخل ها و پیشینه ی بحث / مروری بر پژوهش، " به خوبی با توجه به حداقل یازده مدخل مطالعاتی، به بررسی تک نگاری هایی می پردازد که به طور مستقیم به روحیات ایرانی پرداخته اند...(ص. 28)

استاد فراستخواه در تحلیل موضوع، ضمن معرفی و بهره مندی از کتاب "ژن خودخواه داوکینز" ، اشارات و تشریحات روشنگرانه ای در پیوند با "مم" ها دارد:  "مم" ها متناظر با ژن ها مفهوم سازی شده اند... آن ها کُدهای رفتاری بوده که فرهنگ ما را توضیح داده و ریزواحدهای فرهنگ هستند، متناظر با ژن ها که ریزواحدهای ارگانیسم زنده اند. بدن ما از 30 میلیارد سلول مبتنی بر اطلاعات ژنتیکی تشکیل شده که رفتار و حالات ما را تشکیل می دهند. نظام ژنتیکی نیز نتیجه ی فرایند 2 تا 3 میلیارد سال تطور است..."(صص. 100 تا 101)

 کتاب به رویدادهای تکان دهنده ای از تاریخ اصلاح طلبی ایرانیان می پردازد: "...عباس میرزا، امیرکبیر، میرزا حسین مشیرالدوله و امین الدوله معرف چهار نسل اصلاح طلبی دولتی در دهه های مختلف قرن نوزدهم میلادی (دهه های 30، 50، 80 و 90 ) هستند که یا سر به نیست شدند و یا برکنار... "  (ص. 152)

 نادیده گرفتن و نخواندن کتاب فراستخواه، غفلت از خویشتن ایرانی است. 

شنبه ، چهاردهم فروردین 1395

بندرگاه شیرینو، استان بوشهر