خوانشسرا، روزنامه ای هر روز در چند شماره/1
گزارشی از اهواز
وضعيت نابسامان مديريت شهري و گلايه شهروندان در شهري كه مي خواهد آلوده ترين نباشد
ساز ناکوک زندگي در كلانشهر اهواز
نرگس محمدي
تهران امروز
اهواز ازجمله قديمي‌ترين شهرهاي ايران است كه در زمان ساسانيان هرمزشهر نام داشت. اين شهر از جمله معدود شهرهاي ايران است كه در كنار رودخانه كارون بنا شده است و همواره مردمانش به خونگرمي و مهمان نوازي شهره دنيا بوده‌اند. اما اين روزها حال اهواز و اهوازي خوب نيست. شهروندان اين کلانشهر هر روز در گذر از کوچه و پس‌کوچه‌ها و خيابان‌ها و وضعيت نابسامان شهر و ترافيک و آلودگي خم به ابروي خود مي‌آورند و نگران شهر تاريخي شان هستند. شهري که در سفرنامه‌هاي مختلف گردشگران خارجي در طول تاريخ از آن نام برده شده است. هم اکنون اگر نام اهواز بر سر زبان‌ها باشد نه به واسطه تاريخش بلکه به دليل آلودگي هوا، تراکم زباله در گوشه گوشه شهر و لجن زارهايش اينگونه از اين هرمز شهر نام مي‌برند. مشکلات شهري در اهواز روز به روز در حال گسترش است و هيچکس نيست که نه به داد اين شهر برسد نه به گلايه‌هاي شهروندانش‌گوش دهد. اين در حالي است که وقتي اهواز به عنوان يک کلانشهر معرفي مي‌شود، بايد خدمات شهرداري‌اش‌نيز‌افزايش يابد؛چه، ارزش شهرداري به قيمت شهر است يعني هر چه قيمت شهرها بالاتر برود رتبه و درآمد شهرداري نيز بالاتر خواهد رفت.نتيجه آن است که سرمايه‌گذاري در آن شهرها افزايش مي‌يابد و دولت نيز به آن توجه ويژه‌اي مي‌کند و در نهايت اين که سياست‌هايي که در عمران و آبادي آن شهر اتفاق مي‌افتد به مراتب شديدتر خواهد بود اما گويا هنوز درهاي شانس به روي اين کلانشهر باز نشده است و در شرايطي که شهروندان اهوازي با اين همه مشکلات شهري دست و پنجه نرم مي‌کنند، اين شهر بدون نظارت نمايندگان مردم در شوراي شهر و شهرداري که پس از کش و قوس‌هاي فراوان بالاخره حکمش از سوي استانداري ابلاغ شده است، اداره مي‌شود.
شهري بدون شوراي شهر
شوراي سوم كلانشهر اهواز از زمان تشکيل تا زمان انحلالش (هشتم خرداد ماه1390) فراز و نشيب‌هاي بسياري داشته است اما اوج مشکلات آنها بر سر انتخاب شهردار جديد پس از عزل محمد رضا شمسايي نمود پيدا کرد. اما اعضاي شوراي شهر اهواز هيچ‌گاه گمان نمي‌کردند که پس از عزل شمسايي، خود نيز قربانيان بعدي باشند. چه، اهواز تا قبل از انحلال شوراي شهرش و با عزل محمد رضا شمسايي (شهردار قبلي) در حدود يک سال گذشته شهردار نداشت و تمامي پروژه‌هاي عمراني و فرهنگي و اجتماعي آن نيز بر زمين مانده بود و در اين ميان نيز هيچ کدام از اعضاي شوراي شهر حاضر به توافق براي انتخاب شهردار جديد نبودند و همين امر نيز بلايي شد براي شوراي شهر اهواز و بالاخره شوراي شهر اهواز پس از يک سال درگيري در تاريخ هشتم خردادماه 1390 منحل شد.
حکم انحلال شوراي شهر هنوز ابلاغ نشده است
اين روزها اگرچه اهواز صاحب شهرداري شده است، اما شهردارش نه با انتخاب اعضاي شوراي شهر بلکه با حکم استاندار و وزير کشور کارها را به پيش مي‌برد. سيدرضا فلاحي مقدم رئيس شوراي شهر و نماينده استان خوزستان در شوراي عالي استان‌ها در اين زمينه به تهران امروز مي‌گويد: «پس از انحلال شورا، شهردار با حکم استاندار و وزير کشور انتخاب شده است، اما هنوز هيچ حکمي مبني بر انحلال شوراي شهر اهواز به دست ما نرسيده است.» او درباره اينکه آيا امکان برگزاري انتخاباتي مجدد براي شوراي شهر نيست، توضيح مي‌دهد: «براساس قانون استاندار قائم‌مقام شوراي شهر پس از انحلال است. همچنين براساس قانون سه ماه پس از انحلال شوراي شهر بايد انتخابات جديدي براي شوراي شهر برگزار شود، اما از خرداد ماه تاکنون اين اتفاق نيفتاده است و با توجه به اينکه به انتخابات مجلس نزديک مي‌شويم مي‌توان اين انتخابات را همزمان با انتخابات مجلس برگزار کرد. اما تاکنون وزارت کشور هيچ دستوري در اين زمينه نداده است و اين موضوع را مسکوت نگه داشته است.»
استانداري ناظر فعاليت‌هاي شهرداري است
فلاحي مقدم با بيان اينکه مهدي چمران رئيس شوراي‌عالي استان‌ها رايزني‌هايي را نيز در اين زمينه انجام داده است، درباره اينکه آيا نظارت استانداري بر عملکرد شهرداري کافي است، مي‌گويد: «اگرچه شهردار جديد(کتانبافان) کار خود را به خوبي انجام مي‌دهد اما در نهايت بايد شوراي شهر بر کار شهرداري نظارت داشته باشد و استانداري با توجه به حجم گسترده فعاليت‌هاي خود نمي‌تواند نظارت کافي و لازم را برعملکرد شهرداري داشته باشد.»
اهواز آلوده‌ترين شهر جهان است
اهواز کلانشهري است که اين روزها مردمانش به غير از مشکلات معيشتي و هزينه‌هاي سنگين زندگي، ترافيک و تردد در شهر با يک مشکل مهم و اساسي گريبانگير هستند. مشکلي که تاکنون دولت براي آن راه حلي پيدا نکرده است و در اين زمينه نيز گلايه‌هاي بسياري شنيده مي‌شود.آلودگي هواي اهواز به اندازه‌اي است که موجب شده که اين شهر به عنوان آلوده‌ترين شهر جهان مقام نخست را از آن خود کند و مشکلات تنفسي حتي در حوزه تحصيلي دانش‌آموزان نيز تاثير داشته و افت تحصيلي دانش‌آموزان را به همراه داشته است. سيدشريف حسيني نماينده اهواز درمجلس شوراي اسلامي در اين زمينه مي‌گويد: «براساس آمار بهداشت جهاني، زماني که
20 ميلي گرم بر متر مکعب ذرات معلق در هوا وجود داشته باشد تنفس مشکل مي‌شود و بر همين مبنا نيز بيماري آسم در اين شهر رو به افزايش است. ضمن اينکه آلودگي هوا باعث مهاجرت افراد کارمند و متخصص از استان شده‌اند.» به اعتقاد او آلودگي هوا روي تحصيلات دانش‌آموزان نيز تاثير جدي دارد، به گونه‌اي که وقتي در اکثر روزها هواي شهر ناسالم است مدارس مجبور به تعطيلي بودند يا اينکه دانش‌آموزان با وجود آلودگي شديد هوا مجبور بودند در کلاس‌ها حاضر باشند که اين امر موجب افت تحصيلي دانش‌آموزان و به تبع آن افت رتبه آموزشي اين استان در کشور شده است.
او درباره اينکه در بودجه‌سال90 اعتباري براي برطرف شدن مشکل آلودگي هواي استان‌هاي جنوبي اختصاص داده شده است توضيح مي‌دهد: «با وجود اختصاص يک ميليارد دلار اعتبار اما تاکنون هيچ گونه هزينه و اقدامي در اين زمينه صورت نگرفته است. در مجموع بايد بگويم که مردم شهر اهواز زندگي را با مشکلات تنفسي و آلودگي هوا مي‌گذرانند و کسي هم نيست که براي رفع اين مشکل چاره انديشي کند. اين نماينده مجلس توضيح مي‌دهد که ما هميشه به دنبال ارتقاي نظام جمهوري اسلامي بوديم و هميشه اين هدف را دنبال کرده‌ايم اما انتخاب اهواز به عنوان شهري با هوايي آلوده با اين هدف مغايرت دارد. من فکر مي‌کنم که رئيس‌جمهور بايد خود دستوري ويژه براي حل شدن اين معضل مردم اهواز بدهد تا هر چه سريع‌تر شاهد برطرف شدن آلودگي هوا باشيم.
خطي بي‌نشان براي مترو اهواز
انجام عمليات احداث قطار مترو شهر اهواز چندين سال پيش آغاز شد كه با مخالفت شديد دوستداران ميراث فرهنگي و برخي از نمايندگان شهر اهواز مواجه شد. عمليات متوقف شد اما فعاليت‌هاي شركت قطار شهري اهواز اطراف اين ميدان آغاز شد، آغازي که گويا چندان به طول نينجاميد و با توجه به مشکلات پيش آمده براي شوراي شهر و شهرداري اهواز در نيمه راه مانده است و به گفته رئيس پيشين شوراي شهر اهواز هنوز هيچ خطي براي مترو اهواز کشيده نشده است.
سيد رضا فلاحي مقدم در اين زمينه توضيح مي‌دهد: «چندين سال است که اقدامات ساخت مترو شروع شده اما هنوز حتي خطي مشخص نشده است. آخرين خبري که من از مترو دارم اين است که قرار بود دستگاه تي بي‌ام را مونتاژ و براي حفاري به شرکت مترو اهواز تحويل دهند. اما از تحويل آن خبر ندارم.» صحبت‌هاي فلاحي مقدم در شرايطي است که او چندي پيش از افتتاح مترو اهواز تا پايان سال 90 خبر داده و گفته بود: «مشکل خاصي براي عبور مترو از زير ميدان چهار شير وجود ندارد و کارشناسان ميراث فرهنگي از تهران به اهواز آمده و همه موارد را بررسي کرده‌اند. هم اکنون 9 ايستگاه مترو آماده شده و دستگاه تي بي‌ام آماده اتصال اين ايستگاه‌هاي مترو به يکديگر است. با اختصاص بودجه و خريداري کردن قطارها‌تا پايان امسال شاهد افتتاح قطار شهري اهواز خواهيم بود.
مشکل ميراث فرهنگي و شهرداري در خصوص ميدان چهارشير اهواز بود. در اين ميدان چهار مجسمه سنگي از چهارشير نشسته رو به چهار ورودي شهرقرار دارد که جزو آثار ثبت‌شده در فهرست آثار ملي است.
فاضلاب‌هايي به وسعت شهر
فاضلاب‌هاي روباز شهري در اهواز به وفور ديده مي‌شود در صورتي که در برخي شهرهاي ايران مدت‌هاست که فاضلاب روباز ديده نمي‌شود. مردم اين کلانشهر از بابت وجود اين فاضلاب‌ها و همچنين گاه تخليه زباله به شيوه سنتي به‌شدت در تنگنا هستند. از سويي گلايه برخي ديگر از شهروندان از نحوه تخليه فاضلاب هاست که کارگران به‌علت نبود وسيله و خودرو خاص براي تخليه فاضلاب‌هاي روباز شهري، ابتدا لجن‌هاي چند هفته‌اي و در مواردي چند ماهه را در خيابان تخليه مي‌کنند زيرا به‌علت مخلوط بودن اين مواد با آب امکان انتقال آن با وسيله‌اي ميسر نيست. اين معضل شرايطي را ايجاد کرده است تا کودکان برخي از محلات در ميان اين فاضلاب‌ها و در کوچه پس‌کوچه‌ها و به دليل کمبود فضاي تفريحي، بازي کنند. همچنين فراواني زباله‌ها و نخاله‌هاي سرگردان در شهر اهواز از جمله مشكلاتي است كه هرازگاهي مردم با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند. در حالي كه شهر اهواز مجهز به پيشرفته‌ترين خودروهاي حمل زباله است اما در بعضي از نقاط حمل زباله به شيوه سنتي و سوزاندن آنها در بعضي از مناطق از جمله بلوار ساحلي پشت بيمارستان فاطمه الزهرا (پارس سابق) باعث ايجاد مشكلاتي براي مردم شده است. در کنار اين معضلات بايد حاشيه نشيني و کپرنشيني را نيز به معضلات شهري اهواز اضافه کرد.حاشيه نشيناني که هنگام جنگ از روستا و شهرهاي خود رانده شده بودند يا به سبب خشكسالي به دنبال زندگي بهتر و شغل مناسب به شهرها كوچ كردند اما گويا اين بار شانس زندگي براي آنها کوک نشده است و مردم اين شهر در انتظار عملي شدن اندک وعده کساني هستند که هم اکنون و بدون داشتن شوراي شهر، ناظر مستقيم عملکرد شهرداري هستند تا شايد وعده‌هاي بزرگ وکوچک دولتمردان شکل اجرايي به خود بگيرد و اندکي از مشکلات شهري آلوده‌ترين شهر دنيا برطرف شود. 