Iranian Periodicals:Struggle for Life
از خوانده ها ..../ بهار 95
یادداشت چهاردهم / دو شنبه 24م خرداد 95
فصلنامه نقد کتاب/ادبیات
سال نخست، شماره 4-3، پاییز و زمستان 94
شمار خیره کننده ی نامِ هفته /ماه / فصل نامه ها و وجود خوانندگان پیگیر آن ها- حتا اگر شمارگان آن ها پایین باشد ، بیانگر زنده بودن روند خوانش و نویسش ناوابسته در لایه های تندرست فرهنگ ایرانی است. اهمیت این واقعیت امیدوارکنده را می توان با توجه به میدان داری خرفت خانه های حاکم بر آموزش و پرورش و دانشگاه ها دریافت. آری، در روزگاری که قدرت زدگان داعیه دار فقاهت، با اعتقادی ماتریالیستی به اهمیت اقتصاد در ویران سازی فرهنگ (پژوهش/ هنر و ادبیات و فناوری) پی برده و خواندن را تابویی کرده اند تا بتوانند یک چشمی های کور رنگ خود را بر "کوری" حاکم گردانند، به نقش مطبوعه های مستقل و مسئول بیشتر پی می بریم. موریانه های فرهنگ ستیز، خزیده در کلاس ها و کانال ها، سه دهه است که با شدت تمام، به وظیفه ی خود در نابودسازی جان های شیفته ی خوانش و نویسش اقدام و عمل کرده اند. آزادی عمل دکان های فروش تحقیق و مدرک بر سر هر خیابان و کوچه، و افسار گسیختگی برنامه های رسانه ای آن ها (مانند برنامه ی "هفت" که نابودی سینما و ادبیات پیشرو را نشانه رفته) نه تنها گنج های باد آورده را ماهانه به شماره حساب هایشان واریز می کند، بلکه به گسترش خوانش گریزی و خانه نشین سازی فرهنگ مداران باورمند به توسعه ی پایدار ایران روی کرده است. ..گوییا باور نمی دارند روز داوری و انگار در این روزگار باید "فارنهایت 451 درجه" دیگری پرداخته شود...
از این رو، در می یابیم که کتاب ها و نشریه های هم چنان پایدار در این تنازع بقای فرهنگی، تا چه حد ارزشمند هستند و ما تا چه میزان وظیفه داریم از هزینه های بیفایده بپرهیزیم و با یک برنامه ی هوشمندانه، حتا در حد توان ناچیز خود، به حمایت از آن ها به پا خیزیم...
فصلنامه ی نقد کتاب /ادبیات که به صاحب امتیازی "مؤسسه ی خانه ی کتاب" منتشر می شود، در برگیرنده ی مطالب ارزشمند و ستایش برانگیزی است. در سر سخن این شماره آمده است: "نقد کتاب، خواه ناخواه تابعی از وضعیت نشر کتاب است. رونق و پویایی نشر، تازگی و اصالت کتاب های چاپ اول و تنوع و بایستگی آن ها، تعیین کننده ی کیفیت و کمیت مقالات در مجلات نقد کتاب خواهد بود. طبیعی است که در نقدها باید خوانندگان را با کم و کیف آثار آشنا کرد و آنان را به خواندن آثار ارزشمند فراخواند و از اقبال به آثار سبک، بی مایه، مجعول و منحول بر حذر داشت..."
از مقالات خواندنی و روشنگرانه ی آن باید نخست به "کوتاه شدن دیوار نشر" (ص. 05) / مسعود جعفری جزی، استادیار دانشگاه خوارزمی اشاره کرد که ژرفکاوانه، یکی از علل رکود بازار نشر را بساز و بفروشی ناشران دلال و غلبه ی کتاب های بی محتوای خواننده گریز می داند. چنین است که به درستی نتیجه می گیرد: "یکی از دلایل اصلی آشفتگی و خرابی و رکود بازر نشر، وفور همین کتاب هاست که علاوه بر این که خوانندگان را از کتاب بیزار می کند، جای کتاب های خوب را هم در بازار نشر می گیرد...(ص. 11)
با توجه به این که همه ی مقالات و جستارهای این شماره خواندنی هستند، چند عنوان را نمونه می آورم:
شعر نو در ترازو/ عبدالرسول شاکری
افتادگی ها و افزوده های چهار عنصر بیدل / عبداله ولی پور و رقیه همتی
چاپی شتابزده از متنی مهم ( مفتوح القلوب) / محمد افشین وفایی
نقدی بر ترجمه ی رمان شرق مدیترانه / علی علی محمدی
در راستای ادای دین خود به عنوان خواننده این فصلنامه ی ارزشمند، ذکر دو نکته را بایسته می دانم:
- 1. نثر حاکم بر آن دو رگه و تا حدی تازی زده است. چه ضرورتی دارد به جای نوشتن رنگ از "لون" استفاده کنیم؟ این واژه ها و عبارت ها شاید تا حدی گویای این دل نگرانی باشد: بادی امر، بعضاً، حتی المقدور و....
- 2. در 90 درصد نوشتار این شماره، نشانه گذاری جمله ها نادیده گرفته شده و در پی نوشت ها و کتاب نامه های مورد اشاره ی مقالات، اصول و مقررات منابع نویسی، به طور کامل رعایت نگردیده است.
*
*
*
هاشم حسینی
پسینگاه خنک نسیم عظیمیه البرز
24/03/1395